CÁCH CẢI TẠO ĐẤT CHUA, ĐẤT PHÈN HIỆU QUẢ - Khai Pham Group

Tháng 1 17, 20259 phút đọc640 bình luận

Đất chua, đất phèn là một trong những loại đất thường gặp tại nhiều vùng canh tác ở Việt Nam, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long và các khu vực có địa hình trũng thấp. Loại đất này nếu không được cải tạo đúng cách sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cây trồng, dẫn đến thiệt hại kinh tế lớn cho người nông dân. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách cải tạo đất chua, đất phèn hiệu quả với những phương pháp thực tiễn, đã được áp dụng thành công.

MỤC LỤC BÀI VIẾT

I. Đất chua, đất phèn là gì?

Đất chua là gì?

Đất chua là loại đất có độ pH thấp hơn 6, thường xuất hiện ở những vùng có lượng mưa lớn hoặc do quá trình sử dụng phân bón hóa học lâu dài mà không cải tạo đất thường xuyên. Khi độ pH giảm, đất mất dần khả năng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng như canxi, magie và kali, khiến cây khó phát triển khỏe mạnh.

Đất phèn là gì?

Đất phèn là loại đất chứa nhiều hợp chất độc hại, đặc biệt là axit sunfuric (H₂SO₄) và các muối phèn. Đặc điểm dễ nhận biết của đất phèn là khi khô bề mặt có màu trắng xám do kết tủa muối. Đất phèn thường xuất hiện ở những vùng đất trũng, bị ngập nước kéo dài.

II. Tác hại của đất chua, phèn đối với cây trồng

Giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng: Độ chua cao hoặc nhiễm phèn khiến cây trồng không hấp thụ được các chất dinh dưỡng như kali, canxi, magie, làm cây chậm phát triển, dễ còi cọc.
Tăng độc tố nhôm và sắt: Trong điều kiện đất chua, các ion nhôm (Al³⁺) và sắt (Fe²⁺) trở nên hòa tan, gây độc cho rễ cây.
Cản trở sự phát triển của hệ rễ: Đất chua, đất phèn làm rễ cây khó phát triển sâu, ảnh hưởng đến khả năng hút nước và chất dinh dưỡng.
Gây ra bệnh vàng lá thối rễ: Đất phèn giữ nước kém và chứa nhiều chất độc hại dẫn đến tình trạng thối rễ, vàng lá, giảm năng suất và chất lượng cây trồng.

III. Cách cải tạo đất chua, đất phèn hiệu quả

Bón vôi nâng độ pH cho đất

Bón vôi là phương pháp truyền thống nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc cải tạo đất chua, giúp trung hòa axit trong đất, tăng độ pH và cung cấp canxi – một chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.

Liều lượng bón vôi:

Đối với đất chua nhẹ (pH 5,5 – 6): Bón khoảng 500 – 700 kg/ha.
Đối với đất chua nặng (pH < 5,5): Bón từ 1.000 – 1.200 kg/ha.

Sau khi bón vôi, cần cày xới nhẹ để vôi hòa trộn đều vào đất và phát huy hiệu quả nhanh hơn.

Lưu ý khi bón vôi:

Nên bón vào đầu mùa khô, tránh bón khi đất đang ngập nước vì sẽ làm giảm hiệu quả của vôi.
Không bón vôi cùng lúc với phân đạm vì sẽ làm mất tác dụng của cả hai loại.

Sử dụng phân hữu cơ và phân vi sinh

Phân hữu cơ và phân vi sinh không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây mà còn giúp cải thiện kết cấu đất, tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong đất, giảm độc tố và giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh hơn.

Các loại phân hữu cơ nên sử dụng:

Phân chuồng hoai mục.
Phân trùn quế.
Phân xanh (các loại cây họ đậu, cây cải tạo đất).

Lợi ích của phân vi sinh:

Các chế phẩm vi sinh chứa vi khuẩn Trichoderma giúp phân hủy chất hữu cơ nhanh hơn, đồng thời ức chế sự phát triển của nấm bệnh trong đất phèn.

Cải tạo đất bằng thạch cao (CaSO₄)

Bón thạch cao là phương pháp hiệu quả để khử độc nhôm và sắt trong đất phèn. Ngoài ra, thạch cao còn cung cấp thêm canxi và lưu huỳnh, giúp cây phát triển tốt hơn.

Liều lượng bón thạch cao: 300 – 500 kg/ha, bón kết hợp với phân hữu cơ và vôi để tăng hiệu quả cải tạo đất.

Xây dựng hệ thống thoát nước và rửa phèn

Đối với vùng đất phèn, việc xây dựng hệ thống thoát nước là vô cùng quan trọng. Bà con nên đào rãnh thoát nước hoặc mương dẫn nước hợp lý để giảm ngập úng, hạn chế tình trạng tích tụ muối phèn trên bề mặt đất.

Định kỳ rửa phèn bằng nước ngọt vào đầu mùa mưa để giảm hàm lượng axit và muối phèn trong đất.

Trồng cây cải tạo đất

Các loại cây họ đậu như đậu xanh, đậu nành, đậu phộng có khả năng cố định đạm trong đất, giúp tăng hàm lượng chất mùn và cải thiện độ phì nhiêu cho đất. Sau mỗi vụ thu hoạch, bà con có thể cày xới thân cây vào đất để làm phân xanh, tăng cường dinh dưỡng tự nhiên cho đất.

IV. Một số lưu ý khi cải tạo đất chua, phèn

Kiểm tra pH đất thường xuyên: Sử dụng các dụng cụ đo pH để kiểm tra định kỳ, từ đó điều chỉnh lượng vôi và phân bón phù hợp.
Luân canh cây trồng: Không nên trồng một loại cây liên tục trên đất chua, phèn vì sẽ làm giảm chất lượng đất. Luân canh với các loại cây ngắn ngày giúp cải thiện độ tơi xốp và cân bằng dinh dưỡng.
Bổ sung chất vi lượng: Ngoài các loại phân chính, bà con nên bổ sung thêm các chất vi lượng như magie, kẽm và bo để giúp cây tăng sức đề kháng với môi trường đất chua, phèn.

Lời kết

Cải tạo đất chua, đất phèn là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và thực hiện đúng kỹ thuật. Việc áp dụng các biện pháp như bón vôi, sử dụng phân hữu cơ, cải tạo đất bằng thạch cao hay xây dựng hệ thống thoát nước hợp lý sẽ giúp bà con cải thiện chất lượng đất, tăng năng suất cây trồng và nâng cao thu nhập. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp ích cho bà con trong việc canh tác và phát triển nông nghiệp bền vững.

Theo dõi KHAI PHAM GROUP ngay để nhận những thông tin hữu ích về nông nghiệp: Tại đây