MẸO NHẬN BIẾT CÂY THIẾU DINH DƯỠNG QUA MÀU LÁ - Khai Pham Group
Tháng mười một 4, 202510 phút đọc240 bình luận
Mỗi loại dinh dưỡng đều có vai trò sinh lý riêng. Khi cây thiếu chất, quá trình sinh trưởng sẽ bị rối loạn và ảnh hưởng đến năng suất. Thay vì đợi đến lúc ra hoa, đậu trái mới phát hiện, bà con có thể nhận biết sớm tình trạng thiếu dinh dưỡng qua màu sắc và hình thái lá.
Vì sao cần nhận biết sớm tình trạng thiếu dinh dưỡng?
Trong sản xuất nông nghiệp hiện đại, việc nhận biết cây thiếu dinh dưỡng không chỉ giúp bà con điều chỉnh kịp thời chế độ phân bón, mà còn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và tiết kiệm chi phí đầu tư. Nếu không được phát hiện sớm, cây trồng thiếu dinh dưỡng sẽ sinh trưởng kém, dễ nhiễm sâu bệnh và cho năng suất thấp, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế.
Nguyên tắc chung khi quan sát màu lá
Lá cây chính là tấm gương phản ánh tình trạng dinh dưỡng của cây trồng. Khi cây bị thiếu một nguyên tố nào đó, quá trình quang hợp, tổng hợp protein và trao đổi chất sẽ bị rối loạn, dẫn đến thay đổi rõ rệt về màu sắc, hình dạng và độ bóng của lá.
- Các chất di động (như N, P, K, Mg): thường biểu hiện thiếu trên lá già trước vì cây sẽ chuyển dinh dưỡng từ lá già sang lá non.
- Các chất kém di động (như Ca, Fe, Zn, Mn): thường biểu hiện trên lá non trước do cây không thể vận chuyển ngược các nguyên tố này.
Dấu hiệu nhận biết cây thiếu dinh dưỡng qua màu lá
Thiếu dinh dưỡng đa lượng
Thiếu đạm (N)
Khi cây thiếu đạm, lá chuyển từ xanh đậm sang xanh nhạt, sau đó ngả vàng, đặc biệt xuất hiện trước ở lá già do đạm là nguyên tố di động. Cây thiếu đạm có xu hướng sinh trưởng chậm, thân nhỏ, ít phân cành, lá thưa và mỏng. Nếu tình trạng kéo dài, cây sẽ giảm năng suất rõ rệt, trái nhỏ, chất lượng kém và thời gian phục hồi sinh trưởng sau thu hoạch cũng chậm hơn bình thường.
Thiếu lân (P)
Lá của cây thiếu lân (P) có màu xanh đậm bất thường, đôi khi pha sắc tím hoặc đỏ tía ở mặt dưới, nhất là trên các lá già. Lân đóng vai trò quan trọng trong quá trình ra hoa, hình thành rễ và chuyển hóa năng lượng, nên khi thiếu lân cây sẽ ra hoa đậu trái kém, bộ rễ yếu, dễ bị ảnh hưởng trong điều kiện đất chua, lạnh hoặc ẩm kéo dài.
Thiếu kali (K)
Thiếu kali (K), các mép lá thường bị cháy khô như xém lửa, biểu hiện rõ ở lá già. Lá trở nên mỏng, dễ rách, cây yếu và giảm khả năng chống chịu với sâu bệnh cũng như điều kiện khô hạn. Ngoài ra, thiếu kali còn làm trái bị sượng, nứt hoặc chín không đều, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng nông sản.
Thiếu dinh dưỡng trung lượng
Thiếu Canxi (Ca)
Khi cây thiếu canxi (Ca), lá non bị quăn, mép cong lên, đôi khi xuất hiện các đốm nâu nhỏ trên bề mặt. Đọt non dễ bị khô chết, rễ non thối, làm cây chậm phát triển. Hiện tượng này thường xảy ra ở đất có pH thấp hoặc khi bà con bón thừa đạm và kali, khiến canxi bị ức chế hấp thu.
Thiếu magiê (Mg)
Lá già thường xuất hiện các vệt vàng giữa gân, khi gân lá vẫn giữ màu xanh – hiện tượng này gọi là vàng gân. Nếu thiếu hụt kéo dài, lá sẽ cháy khô ở chóp và mép, sau đó rụng sớm, làm giảm khả năng quang hợp và năng suất cây trồng.
Thiếu lưu huỳnh (S)
Biểu hiện của thiếu lưu huỳnh khá giống thiếu đạm, tuy nhiên thiếu lưu huỳnh sẽ xảy ra ở các lá non trước. Lá non sẽ mất màu xanh thông thường mà chuyển sang màu vàng, trắng, mỏng hơn so với cây khoẻ mạnh. Ngoài ra, gân và phiến lá cũng đều mất màu.
Thiếu dinh dưỡng vi lượng
Thiếu Bo (B)
Các lá non thường biến dạng, mỏng và nhạt màu, trên bề mặt xuất hiện các đốm vàng hoặc trắng. Thân và cuống lá dễ nứt, hoa kém phát triển dẫn đến tỷ lệ đậu quả thấp và chất lượng trái suy giảm.
Thiếu sắt (Fe)
Khi cây thiếu sắt (Fe), lá non vàng đều nhưng gân lá vẫn giữ màu xanh, dễ bị nhầm lẫn với biểu hiện thiếu magiê (Mg). Gặp phổ biến ở đất kiềm, đất ngập úng lâu ngày hoặc khi sử dụng phân lân khó tan, khiến sắt bị cố định, cây không hấp thu được.
Thiếu kẽm (Zn)
Lá non ở cây bị thiếu kẽm (Zn) thường nhỏ, biến dạng và xuất hiện các đốm vàng hoặc bạc trên bề mặt. Cây sinh trưởng chậm, cành ngắn, khả năng ra hoa và đậu quả giảm rõ rệt dẫn đến năng suất thấp và quả thường kém chất lượng.
Thiếu Mangan (Mn)
Ở các cây trồng thiếu mangan, phần thịt lá và bìa lá ngả vàng khi gân lá vẫn giữ màu xanh đậm. Nếu thiếu nghiêm trọng sẽ gây khô và chết lá. Triệu chứng thiếu Mn có thể biểu hiện ở lá già hoặc lá non tuỳ theo từng loại cây.
Mẹo nhanh cho bà con áp dụng
Kiểm tra định kỳ: Kiểm tra cây ở giai đoạn ra hoa – nuôi trái và môi trường đất xung quanh giúp xác định pH và hàm lượng dinh dưỡng, từ đó xây dựng công thức bón phân hợp lý. Ghi lại màu lá – vị trí trên cây (lá già, lá non) – và nếu có biến dạng để dễ đối chiếu.
Quản lý nước tưới hợp lý: úng hoặc khô hạn đều ảnh hưởng đến khả năng hấp thu chất dinh dưỡng.
Sử dụng phân bón cân đối: Ưu tiên sử dụng phân hữu cơ, phân khoáng và chế phẩm sinh học để tăng độ phì đất và khả năng hấp thu dinh dưỡng giúp cây trồng phát triển cân đối, khoẻ mạnh.
>>Tham khảo một số dòng phân bón hữu cơ của KhaiPham: Tại đây.
Bổ sung vi lượng đúng cách: Đừng chỉ bón đại đa lượng (Đạm, Lân, Kali) mà quên vi lượng — vì nhiều loại thiếu là do vi lượng mất cân bằng. Có thể phun qua lá hoặc bón gốc, tránh lạm dụng vì dễ gây ngộ độc cây.
>>Tham khảo một số dòng phân bón vi lượng của KhaiPham: Tại đây.
Kết luận
Việc nhận biết cây thiếu dinh dưỡng qua màu lá là kỹ năng quan trọng giúp nhà nông quản lý dinh dưỡng hiệu quả và phòng ngừa rủi ro mùa vụ.
Khi kết hợp với chẩn đoán đất và lá định kỳ, bà con sẽ có cơ sở khoa học hơn trong việc bón phân, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.
Gợi ý từ chuyên gia: Nên ghi chép, chụp ảnh và lưu lại biểu hiện lá trong từng giai đoạn để theo dõi lâu dài. Việc này giúp phát hiện xu hướng thiếu chất từ sớm và điều chỉnh kịp thời.
————————————
KHAI PHAM – CHUYÊN NHẬP KHẨU VÀ CUNG ỨNG CÁC LOẠI PHÂN BÓN HỮU CƠ, THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
: 563 Thuận Hòa, Bình Sơn, An Giang
Liên hệ để được tư vấn:
: 0961.022.700 – 0964.022.700
: khaiphamgroup22@gmail.com
: khaiphamgroup.com
